Nicotine en de E-Sigaret

Nicotine is een niet gemakkelijk te begrijpen stof op zichzelf. Wat is nou de precieze werking? Wat zijn de gevolgen? Klopt het wat ons decennia lang over nicotine is verteld? De informatie die we over nicotine hebben geleerd staat meestal in directe relatie tot het roken van tabak. Interessant is het om te weten of het consumeren van nicotine via de E-sigaret werkelijk zo schadelijk en verslavend is als men ons verteld.

Alvorens we ingaan op de directe vragen rondom nicotine is het goed om als inleiding naar een klein stukje geschiedenis te kijken. De verkoop van tabak, tabak accijnzen en de relatie tussen tabak en de farmaceutische industrie.

Inleiding

Tabak promotie in de jaren 50

Sinds 1950 zagen veel grote concerns een ware kans om zichzelf beter en directer te presenteren aan hun consumenten door middel van de televisie. Een goed voorbeeld is de tabak industrie welke van deze mogelijkheid gretig gebruik maakte.

Steeds meer mensen gingen roken. De industrie begon te groeien als geen andere. Het ging al snel om miljarden. Dit weer loslaten is tot op heden voor de tabak industrie geen optie. Nog meer groei is het streven, onverminderd. Of de consument er ziek van kan worden of zelfs eerder door kan doodgaan is minder belangrijk dan het grote geld. De gezondheid van de consument is voor deze industrie van ondergeschikt belang.

Strategische maatregelen in de jaren 60

Langzaam komt er een eind aan deze wijze van klanten werving. Gezondheidsorganisaties starten acties om het consumeren van tabak te ontmoedigen. Roken is slecht voor uw gezondheid. Je kunt er ziek van worden en eerder door doodgaan. Begin er niet aan want: nicotine is schadelijk en zwaar verslavend.

Deze breed ondersteunde uitspraak van destijds zou verstrekkende gevolgen hebben. Het leed hiervan is in begin jaren 2000 nog steeds niet geleden. De kennis over de stof nicotine blijkt zijn oorsprong te hebben in simpele, niet correcte onderzoeken uit de periode begin 1900. Later meer hierover in het interview met professor Bernd Maier.

Tegen beter weten in houdt men vast aan oude, niet correcte informatie over nicotine. Vooral de E-sigaret geeft aanleiding tot het herzien van de wetenschappelijke informatie over nicotine. Echter men corrigeert met een slakkengang. Wat gaat er schuil achter deze strategie?

Stijgende interesse van de politiek en farmaceutische industrie

Twee andere grootmachten naast de tabak industrie zijn de farmaceutische industrie en de regeringen. Beide blijken steeds meer interesse te hebben voor tabak. Zij hebben ook beide in ieder geval één doel gemeen. Geld verdienen aan de verkoop van tabak! Er rijker van worden onder het mom “wij denken aan uw gezondheid”.

De regeringen gaan accijnzen heffen en voeren deze steeds verder op. Het blijkt te werken en ook hier gaat het om miljarden. De farmaceutische industrie gaat “stop met roken middelen” en “stop met roken therapieën” verkopen. Naast het immens veel geld verdienen aan het behandelen van door roken ontstane ziekten. En ook hier gaat het om vele miljarden.

Een win-win situatie voor de regeringen en de farmaceutische industrie. De tabak industrie heeft er ondertussen wel wat onder te lijden. Maar het gaat hen nog steeds voor de wind. Ondanks het steeds krachtiger ontmoedigingsbeleid en hoger wordende accijnzen. Veel rokers blijven roken. Het aantal startende rokers neemt af maar is dan nog behoorlijk te noemen. Kassa! Voor zowel de tabak- en farmaceutische industrie als de regeringen.

Regeringen wennen snel aan de enorme accijns inkomsten. Zij laten nieuw geld drukken (uit dunne lucht overigens) en komen overeen het terug te betalen uit de inkomsten van accijnzen. Dit is decennia lang goed gegaan. Maar wat gebeurt er als deze accijns inkomsten meer dan verwacht verminderen?

Is nicotine echt zo schadelijk en zwaar verslavend?

Nicotine is één van de grootste boosdoeners in tabak sigaretten? Het wordt als zwaar giftig en zwaar verslavend aan ons verkocht. Maar hoe kan het dan dat nicotine-kauwgom, -sprays, -pleisters en soortgelijke middelen naast het snoeprek liggen in de drogisterijen en supermarkten? Waarom mogen nicotine producten van de farmaceutische industrie wel op TV? Hier klopt iets niet!

Worden we al geruime tijd afgeleid van de werkelijkheid door de manier waarop men ons over nicotine informeert? Liegt men bewust? De Main Stream Media speelt hierin een aanzienlijke rol. Vroeger wisten ze ons ervan te overtuigen te gaan roken. Decennia lang overtuigen ze ons van het feit dat nicotine zeer schadelijk en zwaar verslavend is. Sinds 2010 proberen ze ons ervan te overtuigen dat de E-sigaret net zo slecht voor ons is als tabak roken. Waarom? Is de E-sigaret zo een enorme dreiging? Werpt de E-sigaret een hele andere kijk op nicotine? Komt corruptie aan het licht?

Men weet natuurlijk allang dat nicotine op zich niet zo schadelijk en zwaar verslavend is als wordt beweerd. Nicotine is vergelijkbaar met cafeïne. Het is niet goed voor je gezondheid. Alhoewel een aantal eigenschappen van nicotine je anders doen laten geloven. Men zegt het ons niet omdat nicotine de strohalm is waaraan men zich vastklampt om de eerder besproken strategie te kunnen voortzetten.

De E-sigaret blijkt veel minder ongezond te zijn dan tabak roken. Een concurrent duikt op. Wat nu? De E-sigaret als geneesmiddel classificeren lukte niet. Dan maar in de Tabakswet. Strenge regulering, geen reclame en gelijkstellen aan roken. Bannen, vernietigen en daarna overname door de tabak industrie. Volledige controle en inkomsten zeker stellen. Vooral de schadelijkheid en de zwaar verslavende werking van nicotine nog eens benadrukken. Dat rechtvaardigt toch een deel van de strenge maatregelen?

E-sigaret opent nieuwe kijk op nicotine

Zolang we nicotine in combinatie met tabak kunnen blijven betrachten, profiteren we er gezamenlijk goed van. Dit is zeer lang de realiteit geweest. Echter er is een revolutionair minder ongezond alternatief voor roken opgedoken. Een alternatief waardoor de drie grootmachten met veel minder genoegen zullen moeten nemen. Echter laten ze de kaas niet zomaar van het brood eten. Propaganda wordt opgezet, nicotine opnieuw misbruikt, strenge wetten ingevoerd enzovoorts.

Dat de E-sigaret beter is voor de mensheid speelt een ondergeschikte rol. Geld is de drijfveer om de E-sigaret met de grond gelijk te maken. Schandalige propaganda, wanhopige dreigingen, leugens en slechte wetgeving zetten de hele wereld aan het denken. Een schot in eigen voet.

De E-sigaret zet aan tot het opnieuw onderzoeken van nicotine. Met name nicotine consumptie via het dampen van de E-sigaret.

Farmaceutische industrie zal moeten inleveren

Door de huidige maatregelen en nieuwe wetgevingen wordt de goede hardware van de markt geveegd. Kleine en middelgrote producenten en verkopers van E-sigaretten en E-Liquids zullen het onderspit delven. Men moet zich realiseren dat al deze maatregelen zich regelrecht tegen de bevolkingsgezondheid keren. Dat is een zeer kwalijke zaak. Waar het in eerste instantie op uit zal draaien is een immens grote illegale markt. Een markt waarin kwaliteitscontrole niet de hoogste prioriteit heeft.

De politiek zal haar weg naar het verdienen aan de E-sigaret wel weten te vinden. De tabaksindustrie investeert al jaren in het opkopen van bedrijven uit de E-sigaret industrie. Verkopen ze minder tabak dan rolt het geld binnen via de verkoop van E-sigaretten. Zijn die niet goed genoeg kan je volledig stoppen of weer gaan roken.

De farmaceutische industrie zal hoe dan ook moeten ervaren hoe haar omzet op het vlak van de “stop met roken middelen” en de “stop met roken therapieën” drastisch zal gaan afnemen. Hetzelfde geldt voor de behandelingen van door roken ontstane ziekten. Is uiteindelijk deze industrie de eerste en grootste verliezer in het tijdperk van de E-sigaret? Worden er daarom steeds meer corrupte zaken ontdekt omtrent de E-sigaret? Corruptie geïnitieerd door de farmaceutische industrie?

Nicotine en de moderne wetenschap

Waarom consumeren gebruikers van de E-sigaret (dampers) nicotine en hoe functioneert dit? En waarom hebben rokers zo een enorme moeite hun “verslaving” te overwinnen?

Bernhard-Michael Mayer is een professor aan de Karl-Franzens Universiteit in het Oostenrijkse Graz. Hij geeft daar leiding aan het Instituut voor Farmacologie en Toxicologie. In een recent interview vertelt hij over zijn jarenlange zoektocht naar de redenen voor de “moderne mythe” dat nicotine zelfs in lage dosis dodelijk zou zijn. Tevens verzet hij zich tegen de strenge regels voor E-sigaretten.

Het interview

“Professor Mayer, u bent een ex-roker en damper. Wat vindt uw huisarts hiervan?”

Dat is een collega die goed geïnformeerd is, een goede arts. Maar het thema roken en E-sigaret heeft hij nog niet goed begrepen. In mijn dossier staat: Ex-Nicotine-Abusus. Met andere woorden misbruik of overmatig gebruik van nicotine. Daarbij damp ik zelfs ook nog. Voor hem is het duidelijk: tabak roken is nicotinemisbruik. Dit laatste is diep in onze hersens verankerd.

“En is dat fout?”

Ja, dat is fout, of op z’n minst niet volledig. Nicotine is niet het hoofdcomponent voor de verslavende werking van tabaksrook. Hierin spelen talrijke andere stoffen en gedragsafhankelijkheid een belangrijke rol.

“Laten we eerst bij nicotine blijven, wat de meeste dampers onverminderd gebruiken. Wat weten we hierover?”

Nicotine stimuleert receptoren voor acetylcholine, een lichaamseigen neurotransmitter. Receptoren, de geleiders in het vegetatieve zenuwstelsel, worden gestimuleerd waardoor onder andere de hartslag en de bloeddruk stijgen. Dit wordt vaak gezien als wezenlijk negatieve uitwerking van nicotine. Dit zijn echter effecten van korte duur. Het zijn dezelfde effecten die ook na het consumeren van koffie of lichamelijke inspanning optreden en zijn onschadelijk.

“Welke psychologische invloed heeft nicotine?”

Concentratie- en geheugencapaciteit stijgen. Ook een antidepressief effect zou aan de gewenste werking kunnen bijdragen. Er zijn echter ook aanwijzingen dat nicotine op de lange termijn een zekere bescherming tegen Alzheimer en Parkinson biedt.

“Dat klinkt over het algemeen niet uitzonderlijk slecht, eerder zelfs positief. Maar nicotine is toch zwaar giftig, of niet?”

In zeer hoge concentraties blokkeert nicotine het functioneren van zenuwcellen. Dat is de definitie van een zenuwgif. Dus formeel gezien zouden we nicotine als een zenuwgif kunnen beschrijven. Echter werkelijk levensgevaarlijk is nicotine pas in zeer hoge concentraties. Concentraties die men met dampen of roken nooit kan bereiken. Vermoedelijk zelfs ook niet met inslikken. Alleen een intraveneuze injectie zou een mogelijkheid zijn zich met behulp van nicotine het leven te nemen. Maar op deze wijze lukt dat ook met lucht.

“Maar door artsen wordt altijd gezegd: vingers er vanaf, nicotine is dodelijk, al in geringe dosis.”

Dit is een moderne mythe, misschien vergelijkbaar met het vermoedelijk hoge ijzergehalte in spinazie. Er zijn voor zover ik weet geen gedocumenteerde zelfmoorden met nicotine. Alleen gedocumenteerde individuele gevallen waarin nicotine werd gebruikt in combinatie met sterk werkende psychofarmaca of opzettelijke reductie van de zuurstoftoevoer. In vakjargon erotische verstikking genoemd. In ieder geval is de dodelijke nicotinedosis duidelijk hoger dan al ruim een eeuw in de leerboeken wordt vermeld.

“Hoe komt u daarbij?”

Ik heb een paar jaar geleden in de vakliteratuur de bron voor de naar men zegt dodelijke dosis gezocht nadat dampers mij daarover aangesproken hadden. Naar men zegt zou het inslikken van 60 milligram nicotine dodelijk zijn. Mijn onderzoek toonde aan dat alle referenties in een loop naar elkaar verwijzen. Het ene leerboek citeerde het andere, die wederom op een database verwees, die de kennis wederom uit het eerste leerboek had. Constant in een cirkel. In de Duitse tussenoorlogse literatuur ontdekte ik uiteindelijk een verwijzing naar een boek uit 1905. Hierin werd de dodelijke dosis op 60 milligram geschat. Het fundament voor deze inschatting was een meer dan twijfelachtig rapport over zelftests. Deze tests waren halverwege de 19e eeuw in Wenen uitgevoerd. Dat is de bron die meer dan 100 jaar door niemand in twijfel is getrokken.

“En die bron is fout?”

Ja. De dodelijke dosis is minstens tien keer hoger. Dit is gebaseerd op historische vergiftigingsgevallen met gedocumenteerde nicotine bloedspiegels. Bijvoorbeeld bij vergiftigingen van tuinders, die in kassen nagenoeg pure nicotine als pesticide gebruikten, berekende ik een dodelijke dosis van ongeveer één gram nicotine.

“Dat krijgt men nauwelijks voor elkaar met normale E-Liquids.”

Correct. Bovendien veroorzaakt het inslikken van nicotine sterke braakneigingen. Hierdoor kan slechts een deel door het lichaam opgenomen worden.

“Okay, nicotine mag minder gevaarlijk zijn dan lange tijd werd aangenomen. Maar hoe verslavend is nicotine dan?”

Dat is een moeilijke vraag die niet eenduidig te beantwoorden is. Er zijn weinig studies op mensen en de resultaten van dierproeven zijn onduidelijk en deels tegenstrijdig. Onderzoeken op niet rokers hebben aangetoond dat langdurige toediening van nicotine via de huid, met behulp van nicotinepleisters, niet tot verslaving leidt. Er is wederom een tegenargument, dat de langzame stijging van nicotine in het bloed, bij gebruik van nicotinepleisters het verschil maakt. Alleen een snel stijgende nicotinespiegel zou verslavend zijn. Maar ook dat is omstreden. Duidelijk daarentegen is dat nicotine vooral in combinatie met andere stoffen uit tabaksrook verslavend werkt. Dat is gebleken uit dierproeven.

“Welke stoffen zijn dat?”

Dat zijn in het bijzonder remmers van het enzym Monoamino-oxidase (MAOI’s), die in tabaksrook zitten. Deze substanties blokkeren de afbraak van serotonine, dopamine en noradrenaline in het centrale en vegetatieve zenuwstelsel. Daardoor leidt toediening van MAOI’s tot een verhoogde concentratie van neurotransmitters in het lichaam, waarop de stemming verhogende werking berust. Bijna alle anti-depressiva die op de markt zijn verhogen de serotonine spiegel.

“Hoe werkt dat in combinatie met nicotine?”

Grofweg kan gesteld worden dat nicotine de aanmaak van dopamine bevorderd, wat wederom de aanmaak van serotonine stimuleert. De MAOI’s vertragen de afbraak van deze stoffen. Dat is een klassiek geval van synergie. Met andere woorden de wederzijdse versterking van de werking van verschillende stoffen. Interessant is dat de MAOI’s uit tabaksrook zeer lang werken. Mogelijk zelfs meerdere weken.

“Bij veel rokers die op dampen overstappen kan je na 2 tot 4 weken vaststellen dat ze het moeilijk krijgen en dat de druk om op tabak terug te vallen groter wordt. Kennelijk is na deze tijdsspanne de voorraad MAOI’s opgebruikt dan wel uitgewerkt.”

Dit is wetenschappelijk niet precies onderzocht maar zeker wel mogelijk. Het zou kunnen illustreren hoe enorm de werking van tabaksrook is in vergelijking tot alleen nicotine.

“Zijn er nog andere stoffen in tabaksrook die bijdragen aan verslaving?”

Mogelijk is bijvoorbeeld dat koolmonoxide in de rook de “kick” verhoogt. Het verdringt zuurstof uit de hemoglobine. Sommige mensen oefenen bij seksspelletjes handelingen uit, met verschillende middelen (bijvoorbeeld plakband over de mond), om de zuurstoftoevoer kortstondig te verminderen. Een tekort aan zuurstof zou dus een bepaald beloningsgevoel kunnen hebben. Ik speculeer hier slechts, omdat men hier het fijne niet van weet.

“Als nicotine een relatief kleine rol speelt, waarom blijven dan veel ex-rokers toch E-Liquids met nicotine gebruiken? Ze hebben de stof blijkbaar nodig.”

Dit is niet goed onderzocht. Experimenten met ratten hebben aangetoond dat deze dieren na het ontwikkelen van een tabaksverslaving nicotine afhankelijk blijven. Dit terwijl bij onbehandelde dieren geen afhankelijkheid optrad. Men houdt dus een deel van de stoffelijke afhankelijkheid in stand, omdat men dat door het roken heeft aangeleerd. Maar ik denk echter dat de psyche een belangrijke rol speelt. Rokers denken dat ze nog steeds nicotine nodig hebben, ook als dat misschien helemaal niet het geval is. Bovendien is de afhankelijkheid van rokers niet alleen substantie specifiek. Ook het aangeleerde gedrag speelt een wezenlijke rol. Bijvoorbeeld iets inhaleren en iets in je hand houden en naar de mond brengen.

“Samengevat, wat betekenen deze bevindingen?”

Ik geloof dat dat heel duidelijk is. De E-sigaret is het ideale product om tabaksverslaafden te helpen. Het is voor rokers die zichzelf zware gezondheidsschade toedoen. Velen lukt het om met de E-sigaret te stoppen met roken. Vaak slaagden zij hier niet in met behulp van andere methoden. Dit ligt waarschijnlijk aan het feit dat een bepaald deel van het verslavingspatroon in stand kan worden gehouden. Zowel op stoffelijk niveau als ook qua gedrag. Bovendien is de verslavingspotentie van de E-sigaret veel kleiner als die van tabak roken. Dat blijkt uit nieuwe bevindingen over nicotine en uit resultaten van bevolkingsstudies. Er zijn bijna geen mensen die nooit hebben gerookt en nu naar een E-sigaret met nicotine grijpen.

“Hoe moet de politiek hierop reageren?”

De politiek zou het dampen zo efficiënt mogelijk moeten aanmoedigen. Men zou daarvoor reclame moeten maken in plaats van het te verbieden. Eigenlijk zou de overheid overal posters moeten ophangen met mooie meiden en coole jongens met een E-sigaret in de hand. Men zou de E-sigaret laag geprijsd moeten aanbieden. Of gratis op recept verstrekken, zoals dat wordt gediscussieerd in Engeland. Juist de bevolkingsgroepen met lagere inkomens roken meer dan gemiddeld. Deze mensen zouden gemakkelijk toegang moeten hebben tot een minder ongezond alternatief. De strikte regulering van E-sigaretten tot aan een de facto verbod heeft vooral één effect: minder mensen stoppen met roken.

“Bedankt voor het interview, meneer Mayer.”